محمد ممتازی مدیرعامل شرکت قطعه سازی بهین صنعت راد و عضو انجمن تخصصی قطعه سازان خودرو استان تهران [1] طی گفت و گو با خبر قطعه اظهار کرد که موعد پرداخت مطالبات قطعه سازان روی کاغذ چهار ماه اعلام می شود. اما در عمل این زمان بالاتر بوده و گاهی تا هفت یا هشت ماه و حتی بیشتر هم قطعه سازان موفق به دریافت مطالبات خود از خودروساز نشده اند.
وی در ادامه اظهار کرد که همانگونه قطعه ساز موظف است قطعه با کیفیت را به موقع به خط تولید خودروساز تزریق کند، خودروساز نیز موظف به پرداخت به موقع مطالبات قطعه سازان است. نقدینگی برای فعالیت قطعه سازانی که عمدتا بخش خصوصی هستند بسیار مهم و با اهمیت بوده و عدم پرداخت به موقع نقدینگی گاهی اوقات سبب تعدیل نیرو و همچنین تعطیلی برخی از قطعه سازان شده است.
مدیرعامل بهین صنعت راد اظهار کرد که موعد پرداخت مطالبات قطعه سازان توسط ایران خودرو و سایپا در اواخر سال گذشته تقریبا به چهار تا پنج ماه هم رسید. اما از اواخر سال گذشته و با تغییر مدیرعامل ایران خودرو و تغییر سیاست ها وضعیت برای قطعه سازان بدتر شده و عملا نه تنها مطالبات بسیاری از قطعه سازان پرداخت نشده، بلکه برنامه مدون و دقیقی از سوی دو خودروساز دولتی کشور به قطعه ساز برای برنامه ریزی و تعیین تیراژ قطعات ابلاغ نشده است.
محمد ممتازی در ادامه بیان کرد که عدم اعلام برنامه دقیق از خودروساز به قطعه ساز (به خصوص در اوایل سال ۱۴۰۲) و عملکرد سینوسی خودروسازان سبب شده که قطعه ساز نتواند نسبت به تامین مواد اولیه، برنامه ریزی دقیق داشته باشد. البته قطعه سازان امروزه با خبرگی و آزمون و خطا توانسته اند که تا حدودی رفتار خودروساز و وضعیت آنها را پیش بینی کنند. اما یقینا عملکرد قطعه سازان در شرایطی که خودروساز برنامه تولید دقیق و مدونی را به آنها ارائه کند به مراتب بهتر است.
ممتازی اشاره کرد که یکی از موضوعاتی که به صنعت خودرو و قطعه سازان ما آسیب وارد می کند، تغییرات شدید مدیریتی در خودروسازان بوده (که بیشتر ریشه سیاسی داشته و نه کارآمدی) که در حدود یکسال گذشته دو بار تغییر مدیرعامل ایران خودرو باعث تغییرات متعدد رویه ها و خط مش ها در این شرکت شده که به خصوص حجم مطالبات به بیش از ۷ یا ۸ ماه در شرکت رسیده است.
ممتازی اشاره کرد که اهمیت قطعه سازی کمتر از خودروسازی نیست. وی اظهار کرد که در شرایط فعلی که خودروساز نسبت به بروزرسانی قرارداد قطعه سازان، اصلاح قیمت ها و پرداخت مطالبات آنها بی توجهی می کند، قطعه سازان به اجبار نمی توانند به موقع تامین قطعه برای خطوط تولید خودروسازان دولتی داشته باشند که این موضوع یا باعث توقف تولید یا کسری تولید شده یا خودروساز را مجبور به ایفای تعهد و پرداخت به موقع مطالبات قطعه ساز خواهد کرد.
اصلی ترین چالش قطعه سازان امروز تامین به موقع نقدینگی و همچنین تخصیص ارز است. وی اظهار کرد که در اواخر سال گذشته برخی از قطعه سازان توانستند مقداری ارز برای تامین قطعات و مواد اولیه لازم برای خطوط تولید تامین کنند. اما در حال حاضر بانک ها ارز کافی برای اختصاص به قطعه ساز نداشته و عدم تامین به موقع ارز سبب شده که قطعه ساز نتواند مواد اولیه لازم برای تولید قطعه را تامین کند.
مدیرعامل بهین صنعت راد در پایان بیان کرد که تنها راه برون رفت صنعت خودرو از چالش اصلاح به موقع قراردادهای خودروساز و قطعه ساز، پرداخت به موقع مطالبات قطعه سازان و همچنین تخصیص ارز کافی به قطعه ساز است.