به گزارش خبر قطعه [1]، امیرحسن کاکایی کارشناس صنعت خودرو و عضو هیات علمی دانشکده مکانیک دانشگاه علم و صنعت در خصوص امکان جداشدن راه صنعت قطعه سازی ایران از خودروسازی کشور بیان کرد که صنعت خودرو یک صنعت جهانی بوده و با نگاه بسته و بدون سرمایه نمی توان گام بزرگ و مفیدی را در این زمینه برداشت. وی در ادامه صحبت های خود بیان کرد که صنعت خودروسازی جهان هم اکنون هم به حدی پیشرفت کرده و ما از آن عقب مانده ایم که برای ما قابل درک نیست، اما طی سالهای آتی به لطف هوش مصنوعی یک جهش دیگر هم خواهد داشت و آن موقع است که دیگر هیچ راهی برای رسیدن به صنعت خودروسازی جهان نخواهیم داشت.
کاکایی در ادامه گفت که صنعت خودروسازی یک صنعت پیشران و وسیع بوده و برای پیشرفت نیاز به جذب سرمایه و هزینه دارد. وی تاکید کرد که چنین صنعت بزرگی با این ابعاد وسیع با سرمایه گذاری های جزیی تغییری نخواهد کرد. به عبارت دیگر سرمایه کلان برای متحول کردن حال صنعت خودروسازی و قطعه سازی ایران و رساندن آن به ترند روز دنیا نیاز است و سرمایه گذاری های جزیی صرفا هزینه بوده و کمکی به رشد این صنعت نمی کند.
قطعه سازان در تمام این سالها به عنوان زنجیره تامین خودروسازان داخلی در کنار آنها فعالیت کرده اند. این همراهی گاهی به قیمت ورشکستگی برخی از قطعه سازان به دلیل نحوه تعامل دستوری و غلط خودروساز با قطعه ساز هم تمام شده، اما سوال اصلی اینجاست که در شرایط فعلی که خودروسازی به فکر پیشرفت نیست یا به دلیل دست و پای بسته شرایط برای پیشرفت خودروسازی میسر نیست، قطعه سازان چگونه می توانند راه خود را از خودروسازان داخلی جدا کنند و خود به فکر پیشرفت و رشد باشند؟
امیرحسن کاکایی در خصوص سوال بالا بیان کرد که برخی قطعه سازان تصور می کنند که اگر قطعه خوب و با کیفیت و با قیمت ارزان بسازند، قطعه آنها در بازار جهانی فروش می رود. وی تاکید کرد که این تفکر اشتباه است و شاید قطعه خوب و با کیفیت در تیراژ محدود در دنیا فروش برود، اما اگر قطعه سازان ما بخواهند که به صورت گسترده در بازارهای جهانی فعالیت داشته باشند، پیش نیازهای دیگری وجود دارد که اگر فراهم نشوند امکان حضور قطعه سازان در عرصه بین المللی وجود نخواهد داشت.
عضو هیات علمی دانشکده مکانیک دانشگاه علم و صنعت بیان کرد که بحث های سیاسی و ارتباط بین کشورها در حضور قطعه سازان در بازار بین المللی و حتی بازار یدکی بسیار مهم است. وی اظهار کرد که در چارچوب بین المللی و توافقات بین کشورهاست که اجازه ورود فعالین صنعتی به بازار کشورهای دیگر داده می شود. بدین ترتیب به دلیل تحریم ها و عدم ارتباط با جهان، یقینا قطعه سازان نمی توانند دروازه های ورود به بازار جهانی را فتح کنند.
مهم تر اینکه قطعه سازان برای حضور در بازار جهانی، خود را باید به سطحی برسانند که توان آنها در دنیا خریدار داشته باشد. در سالهای اخیر به دلیل قیمت گذاری دستوری شرایط سختی برای قطعه سازان فراهم شده و عملا آنها ظرفیت های موجود در خطوط تولید خود را استفاده کرده اند. به همین جهت برای کسب دانش و تکنولوژی روز نیاز به خرید تکنولوژی با سرمایه کلان یا ایجاد تکنولوژی با علم و دانش موجود در کشور را دارند. متاسفانه دانش و تکنولوژی موجود در ایران به مراتب از دنیا پایینتر بوده و بدین ترتیب تنها راه برای کسب تکنولوژی سرمایه گذاری برای خرید تکنولوژی از دنیاست.
کاکایی افزود که برای سرمایه گذاری با توجه به محدودیت منابع داخل ایران، وجود ارز چند نرخی در اقتصاد کشور، تورم غیر قابل پیش بینی [2] و وجود مشکل در نظام سرمایه ای، عملا جذب سرمایه گذار ممکن نیست. کارشناس صنعت خودروسازی در خصوص عملکرد قطعه سازان ترکیه و حضور آنها در زنجیره تامین افزود که قطعه سازان ترکیه تحت لیسانس قطعه سازان اروپایی و آسیایی فعالیت می کنند. دلیل اینکه قطعه سازان حاضر در ترکیه به زنجیره تامین خودروسازانی مانند رنو و پژو ورود کردند، فضای باز سیاسی این کشور بوده است. ولی اگر ترکیه هم مانند ایران تحریم شود، یقینا قطعه سازان ترکیه هم خود به خود از زنجیره تامین خودروسازان مطرح دنیا حذف می شوند. بنابراین پیش نیاز حضور قطعه سازان ایران در بازار دنیا، به سیاست های کلان نظام و داشتن ارتباط با دنیا و رفع تحریم ها ارتباط مستقیم دارد.
کاکایی اظهار کرد که سالها قبل یکی از مزایای رقابتی قطعه سازان ایران موضوع فراوانی انرژی و قیمت پایین آن بود. اما اکنون صنعت در ایران با بحران انرژی مواجه شده است. در واقع قطعه سازان در زمستان گاز و در تابستان برق ندارند و به طور کلی یک ماه در سال فعالیت آنها مختل شده است. با این وضعیت یقینا توان قطعه سازان در بازار ایران در دنیا خریدار نخواهد داشت. وی اشاره کرد که در دهه ۱۳۷۰ که اتفاقات خوبی در صنعت صورت گرفت، به دلیل سرمایه گذاری مستقیم نظام در بخش صنعت و انرژی بود. اما طی این سالها صنعت ما تنها مصرف کننده بود و عملا زیرساخت ها مستهلک شده اند.
امیرحسن کاکایی در پایان اظهار کرد که به طور کلی قطعه سازان ما می توانند بدون خودروسازان داخلی هم به حیات خود ادامه دهند. اما این مستلزم داشتن ارتباط با دنیاست که در این خصوص باید توسط نظام برنامه ریزی شود و زمینه تحقق آن باید توسط دولت و نظام فراهم شود. در واقع جهانی شدن قطعه سازی مستلزم برنامه ریزی سنگین، سرمایه گذاری کلان و ارتباط سیاسی گسترده با دنیاست.