عقب ماندگی ۲۳ درصدی خودروسازان از برنامه تولید ۱۴۰۲

به تازگی آمار تولید خودروسازان در شش ماه نخست سال ۱۴۰۲ منتشر شده و حال می توان مقایسه ای با وضعیت تولید و فروش خودرو در زمان مشابه در سال ۱۴۰۱ داشت و پیش بینی کرد که آیا در پایان سال شاهد رکوردشکنی تولید خودرو و عبور از مرز ۱.۵ میلیون دستگاه خواهیم بود یا اینکه همچنان چوب سیاست های غلط دولت و تعیین تکلیف دستوری برای صنعت خودروسازی را می خوریم.

به گزارش خبر قطعه، در سامانه کدال، گزارش فعالیت ماهانه یک ماهه منتهی به ۳۱ شهریور سال ۱۴۰۲ منتشر شده و در آن می توان روند تولید و فروش محصولات مختلف خودروسازان را مقایسه کرد. ابتدا به ایران خودرو می پردازیم. تولید خانواده محصولات پژو در شش ماهه نخست ۱۴۴ هزار و ۴۲۵ دستگاه بوده که در شش ماهه نخست سال قبل این آمار معادل ۱۳۲ هزار و ۷۸۱ دستگاه بوده است. اما آمار فروش خانواده پژو کاهش چشمگیری داشته از از ۱۷۳ هزار دستگاه در شش ماهه نخست سال ۱۴۰۱ به ۱۴۶ هزار و ۴۲۵ دستگاه کاهش پیدا کرده است.

در خصوص خانواده سمند وضعیت فروش و تولید در سال ۱۴۰۲ هر دو کاهشی بوده و تعداد تولید و فروش در شش ماهه نخست به ترتیب معادل ۲۵ هزار و ۱۳۳ و ۲۴ هزار و ۶۶۰ دستگاه بوده است. در خصوص خانواده محصولات دنا، هم تولید و هم فروش در شش ماهه نخست سال جاری نسبت به زمان مشابه در سال ۱۴۰۱ روند صعودی داشته و به ترتیب ۳۹ هزار ۸۹۲ دستگاه تولید و ۳۷ هزار و ۸۴۹ دستگاه فروخته شده است.

در خصوص خانواده رانا تولید در شش ماهه نخست سال جاری نسبت به سال گذشته کاهش حدودا ۱۳۰۰ دستگاهی داشته و فروش این خودرو نیز تقریبا یک چهارم شده است. در خصوص خانواده محصولات هایما، تولید و فروش آنها در شش ماهه نخست سال جاری نسبت به زمان مشابه در سال ۱۴۰۱ بیشتر شده است. البته این خودرو در دسته خودروهای مونتاژی قرار می گیرد، ولی به هر حال آمار تولید آن به عنوان بخشی از عملکرد صنعت خودروسازی لحاظ می شود. در نیمه نخست امسال تعداد ۱۰ هزار و ۵۲۸ دستگاه هایما تولید شده و حدودا ۴ هزار دستگاه از سال گذشته بیشتر است. آمار فروش این خودرو هم ۷ هزار و ۶۵۵ دستگاه بوده که حدودا ۱۶۰۰ دستگاه از نیمه نخست سال گذشته بیشتر شده است.

بیشترین جهش تولید به خانواده خودروی تارا مربوط می شود. ایران خودرو در نیمه نخست سال جاری موفق به تولید ۲۰ هزار و ۸۰۶ دستگاه تارا شده که افزایش چشمگیری نسبت به آمار ۵ هزار و ۲۹۴ دستگاهی در سال گذشته است. همچنین در این مدت ۱۷ هزار و ۹۳۳ دستگاه تارا فروخته شده که افزایش قابل توجهی نسبت به ۶ هزار و ۳۷۸ دستگاه در زمان مشابه در سال گذشته دارد. بدین ترتیب می توان گفت که ایران خودرو اهداف تولید انبوه تارا را پیش می برد. اما همچنان تارا نتوانسته آنطور که باید تیراژ بگیرد.

طبق گزارش مرکز پژوهش های مجلس، تولید خودرو در مرداد ماه روند نزولی نسبت به ماه گذشته داشته و در شهریور ماه نیز تولید کلی خودرو روند کاهشی داشته است. اما به طور کلی تولید خودرو در شهریور ماه در مقایسه با میانگین ۵ ماهه پیشین در برخی از محصولات بالاتر و در برخی از محصولات پایینتر بوده است. با بررسی آمار تولید ایران خودرو باید اظهار کنیم که هرچند تیراژ تولید این شرکت در نیمه نخست سال ۱۴۰۲ نسبت به شش ماهه نخست سال گذشته بیشتر شده، اما با این روند تولید بعید می دانیم که در پایان سال شاهد رکوردشکنی تولید باشیم.

چراکه سایپا نیز وضعیت مشابهی با ایران خودرو دارد. در خصوص وانت سایپا ۱۵۱ تعداد فروش و تولید آن در این دوره شش ماه از سال گذشته بیشتر شده و به ترتیب ۲۶ هزار دستگاه تولید و ۲۶ هزار و ۶۴۳ دستگاه هم فروخته شده اند. در خصوص خودروی شاهین نیز فروش و تولید آن نسبت به زمان مشابه در سال گذشته تقریبا دو برابر شده و به ترتیب ۲۴ هزار دستگاه تولید و ۲۲ هزار و ۸۲۷ دستگاه از آن فروخته شده است.

در خصوص محصولات خانواده X200 سایپا شامل تیبا، کوییک و ساینا کاهش تولید و فروش را در شش ماهه نخست سال ۱۴۰۲ شاهد هستیم و به ترتیب ۱۲۱ هزار دستگاه تولید و ۱۲۰ هزار دستگاه فروش ثبت کرده اند که در زمینه تولید حدودا ۴ هزار دستگاه کاهش داشته، اما در زمینه فروش کاهشی بالغ بر ۳۳ هزار دستگاهی داشته اند.

در خصوص خودروسازان خصوصی وضعیت مقداری بهتر بوده و تمام خودروسازان خصوصی در شش ماهه نخست امسال موفق به تولید تقریبا ۱۰۹ هزار دستگاه خودرو شده اند که از این بین مدیران خودرو بیشترین سهم را داشته و جایگاه دوم و سوم نیز به ترتیب به کرمان موتور و بهمن موتور می رسد که اختلاف بسیار زیادی با صدر جدول یعنی مدیران خودرو دارند. اما نکته اصلی اینجاست که وزارت صمت و دولت وعده شکستن رکورد تولید را در سال ۱۴۰۲ و عبور از مرز ۱.۵ میلیون دستگاه خودرو را داده اند. تا اینجای کار خودروسازان دولتی و خصوصی تقریبا ۲۳ درصد از برنامه تعیین شده توسط دولت و وزارت صمت عقب هستند و بعید است که بتوانند تا پایان سال این عقب ماندگی را جبران کنند.

دلیل محقق نشدن اهداف دولت و وزارت صمت در خصوص تیراژ تولید و فروش خودرو را می توان تصدی گردی شدید دولت در این صنعت و دولتی بودن دو خودروساز اصلی یعنی ایران خودرو و سایپا دانست. مشکل بزرگ صنعت خودروسازی که در سالهای گذشته و امسال مانع رشد آن شده، قیمت گذاری دستوری و تعیین هزینه ها بر اساس الگوی Costplus بوده که در این شرایط تورمی نیازمند حسابداری تورمی و قیمت گذاری شناور هستیم. همین قیمت گذاری دستوری اکنون کوهی از زیان انباشته را برای خودروسازان دولتی پدید آورده که نتیجه آن بدهی به زنجیره تامین و کند شدن روند تولید و تامین قطعات شده است. اکنون مطالبات قطعه سازان از خودروسازان دولتی به ۸ ماه رسیده و اگر شرایط به این صورت ادامه پیدا کند، بعید نیست که تولید خودرو در نیمه دوم سال به مرز توقف برسد.