قطعهسازان برای بقای خودشان وارد افترمارکت خواهند شد
کد خبر : ۳۹۸ | تاریخ انتشار : ۲۲-۰۴-۱۳۹۸ - ۱۷:۵۵ | مدت مطالعه: |
نسخه چاپی
تحریم، قطعهسازان داخلی را به صرافت انداخته است که قطعات خارجی را داخلیسازی کنند
به نقل از دنیای خودرو، تحریمهای آمریکا علیه ایران در نخستین اقدام خود صنعت خودرو را مورد هدف قرار داد. صنعت خودرو و قطعه ایران به دلیل ایجاد اشتغال فراوان و سهم بالا از کل صنعت در حالی مورد تحریم قرار گرفت که برخی کارشناسان معتقدند این تحریمها دستکم از چندماه قابل پیشبینی بود اما در عمل برنامه خاصی ازسوی برخی سیاستگذاران، خودروسازان و قطعهسازان در نظر گرفته نشد.
حتی در ماههای نخست تحریمها، تقریبا وزارت صمت، اقتصاد و خودروسازیها و قطعهسازان در شوک قرار گرفتند، تا حدی که برخی محدودیتهای داخلی اثرگذاری بیشتری نسبتبه تحریمها داشتند. بههرحال تحریمها چه در بُعد فروش و عرضه خودرو و چه در بعد خدمات پس از فروش، بر کار خودروسازان و قطعهسازان اثر گذاشت. افترمارکت دچار مشکلاتی شد و تامین قطعات حتی قطعاتی که در داخل تولید میشود، با مشکل مواجه شده است.
این مورد باعث شد بحث داخلیسازی قطعات مطرح شود و از قطعهسازان و خودروسازان درخواست شود که داخلیسازی بیشتری در دستور کار خود قرار دهند.
در همین زمینه قطعهسازان به این فکر افتادهاند تا تاثیر بیشتری در افترمارکت و بازار لوازم یدکی داشته باشند و تولید خود را صرفا برای دو خودروساز بزرگ انجام ندهند و نگاه بزرگتری به افترمارکت داشته باشند.
در همین زمینه با نادر وهابآقایی، کارشناس صنعت خودرو و خدمات پس از فروش به گفتوگو پرداختیم. وی معتقد است بحث تحریمها میتواند به یک فرصت تبدیل شده و در سال رونق ملی باعث رونقگرفتن تولیدات قطعهسازان شود.
ضمن اینکه وهابآقایی معتقد است ایرانخودرو و سایپا همواره بهعنوان مشتری ثابت با قطعهسازان همکاری کردهاند و اصولا قطعهسازان بلد نبودهاند، وارد بازار فروش قطعه شوند. اما درحالحاضر در یک روند اجباری قرار گرفتهاند که لازم است برای بقای خود وارد بازار خدمات پس از فروش یا افترمارکت شوند.
برای بحث خدمات پس از فروش خودرو در شرایط فعلی که کشور موردتحریم قرار گرفته، مشکلات بسیاری بهوجود آمده است و شرکتها نیز با چالش مواجه شدهاند. بهطور کلی وضعیت خدمات پس از فروش برای شرکتهای واردکننده یا شرکتهای تولیدکننده داخلی را چگونه ارزیابی میکنید؟
با خروج آمریکا از پیمانهای منطقهای و جهانی پس از به قدرت رسیدن ترامپ، بحث تحریمها کموبیش قابل پیشبینی بود و میشد حدس زد وضعیت صنعت خودرو و البته خدمات پس از فروش به این سمتوسو کشیده شود. شرکتهای عرضهکننده خودرو – چه تولیدکننده و چه واردکننده – دیگر نتوانستند مانند گذشته به عرضه محصولاتشان و خدماترسانی در بحث خدمات پس از فروش اقدام کنند.
ما دو سال پیش هم اعلام کردیم این امر فرصتی برای شرکتهای خدمات پس از فروش است تا از شرایط استفاده کنند و کارشان را پیش ببرند. این تا یک مقطعی جوابگو بود، اما از یک مقطع دیگر که بحث محدودیت واردات کالا پیش آمد، بحث خدمات پس از فروش مقداری ضعیف شد.
پیامد این قضیه چه بود و چه مشکلاتی را به وجود آورد؟
بدیهی است همه کالاها و قطعات در داخل ایران داخلیسازی نمیشود؛ بسیاری از خودروهای وارداتی و بخشی از خودروهای داخلی قطعاتشان بهصورت وارداتی تامین میشود. این معضل بهوجود آمد و شاهد ایجاد یک بحران در این خصوص بودیم. یعنی قیمتها افزایش یافت و در حقیقت مشتریان در این زمینه متضرر شدند.
چگونه میتوان از این وضعیت استفاده و بهعنوان یک فرصت به آن نگاه کرد؟
تصور من این است و البته شواهد بازار هم این را نشان میدهد تحریمهایی که در حوزه خودرو داشتیم دارد – چه داخلی و چه خارجی – در حال تبدیلشدن به یک فرصت است. این فرصت در سالی که به نام رونق تولید نامیده شده است، موجب رونق بخش قطعهسازی ما خواهد شد.
با وجود اینکه شرکتهای تولیدکننده خودرو نتوانستند به تعهدات مالی خودشان نسبت به قطعهسازان عمل کنند و کار را پیش ببرند، قطعهسازان به دنبال این هستند در بازار خدمات پس از فروش ورود قویتری داشته باشند و به همین دلیل شاهد فعالیت روبهرشدی از سوی قطعهسازان در این بخش هستیم.
بحث تحریمها از چندماه قبل از اعلام، تا حدودی قابلپیشبینی بود. حتی چند ماه قبل از تحریمها صحبتهای بسیاری مطرح شد. چرا اقدام مناسبی در این خصوص ازسوی قطعهسازان، خودروسازان و حتی واردکنندگان انجام نشد؟ چرا بهمنظور تامین قطعات بیشتر برای خدمات پس از فروش اقدام جدی انجام نشد؟
شرکتهای خودرویی تا حد امکان و تا جایی که منابع مالی امکان را به آنها میداد، تامین قطعات را انجام میدادند. اما میزان انبار این قطعات هم طول عمری دارد. با اینحال در ادامه مسیر، این شرکتها به مشکل تامین قطعات و خالیشدن انبارها برخورد کردند. اما اینکه چرا قطعهسازان ما نتوانستند این کار را انجام دهند، به این دلیل است که قطعهسازان ما عمدتا با شرکتهای تامینکننده کار کردند.
یعنی قطعهسازان ما دو مشتری اصلی دارند. ایرانخودرو و سایپا همواره بهعنوان مشتری ثابت قطعهسازان همکاری کردهاند و آنها اصولا بلد نبودهاند وارد بازار فروش قطعه بشوند. اما درحالحاضر در یک روند اجباری افتادهاند که لازم است برای بقای خودشان وارد بازار خدمات پس از فروش یا افترمارکت شوند.
ایرانخودرو و سایپا و حتی واردکنندگان خودرو چگونه میتوانند درخصوص تامین قطعات و بحث خدمات پس از فروش و سرویسدهی به مشتریان مدیریت داشته باشند تا مشکلی در این شرایط که تحریم هستیم پیش نیاید؟
اولین بحث، کمک دولتی است. به استنباط من، برای اینکه ایرانخودرو و سایپا از این وضعیت خارج شوند و حداقل خدمات پس از فروششان را بتوانند پوشش دهند، باید بدهیهای قطعهسازان را پرداخت کنند. قطعهسازان و انجمنهای آنها به کرات از بدهیهای مالی این دو خودروساز گلایه کردهاند. اگر این بدهی به قطعهسازان پرداخت شود، میتوان به مدیریت و ادامه سرویسدهی به مشتریان خدمات پس از فروش امیدوار بود.
در غیر این صورت، بعید میدانم این روند، روند مثبتی برای دو خودروساز کشورمان باشد. من پیشبینی میکنم حداقل در بحث خدمات پس از فروش و افترمارکت، قطعهسازان ما بتوانند یک رقابت جدی داشته باشند و در حقیقت نتیجه این اقدامات در افترمارکت به نفع مشتریان باشد.
یعنی میتوانیم به مشتریان بگوییم خیالشان از بابت قطعات راحت باشد؟
درهرحال در مورد یکسری خودروها که بحث واردات قطعاتشان مطرح است، ما مشکلاتی را شاهد خواهیم بود. اما خوشبختانه تحریم قطعهسازان داخلی را به صرافت انداخته است که نمونه قطعات خارجی را داخلیسازی کنند. همچنین قطعات خودروهای داخلی را داخلیسازی کنند. اما این مساله زمانبر است و طوری نیست که بگوییم امروز یا فردا این اتفاق خواهد افتاد. یعنی طی زمان مشخصی نخواهد بود، اما قاعدتا زمان خود را خواهد داشت.
نمایشگاههای بسیاری برای داخلیسازی قطعات «هایتِک» برگزار میشود. به نظر شما، آیا برگزاری این نمایشگاهها تاثیرگذار خواهد بود؟
اگر این نمایشگاهها و تلاش برای داخلیسازی قطعات خارج از حوزه عملکرد دولت باشد و میتواند موفقیتآمیز باشد و نتیجه مثبتی خواهد داشت. اما اگر تحت مدیریت دولت باشد، بهنظر من نتیجه مثبتی نخواهد داشت.